Psihologija - Memorija

    
     

Memorija je jedna od funkcija ljudske psihe. U istoriji mnogi poznati ljudi su imali fenomenalnu memoriju, kao što su Julije Cezar,   Aleksandar Veliku - znali su imena i do 30 hiljada vojnika i filozofa...
     
      Za funkciju memorije Umberto Eko, rekao je:
      Funkcija memorije nije samo
      sećati se, već takođe
      odabirati.  Memorija ima
      smisla jedino kada dolazi do
      selekcije-  Odabir sećanja
      sledi različite pravce, često
      misteriozne.

     Fragmenti po pitanju pamćenja:
     Pamćenje je bilo predmet filozofskih spekulacija najmanje dve hiljade godina. Njegovo naučno istraživanje započelo je tek pre nešto više od jednog veka, kada se nemački psiholog  Herman Edinghays odvažio da eksperimentalno istražuje ovaj kognitivni proces, ispitujući najpre samo jednu osobu-sebe samog.  Od tog vremena pa do danas iskristalisala su se dva preovlađujuća istraživačka pristupa ljudskom pamćenju:  Asocijacionistički i Konstruktivistički.
     Kada je reč o pojavi savremenog konstruktivizma u psihologiji, smatra se da je presudan uticaj izvršio Kant svojim postuliranjem kontegorija čistog uma i njihovog učinka u periodu čulnog iskustva.
     Međutim prema nekim istraživanjima (npr., Hermans, 1993;   Mahoney, 1988,  Shotter, 1984) istorijski izvori savremene konstruktivističke misli uopše, a posebno konstruktivističkog tumačenja pamćenja,  mogu se trasitati sve do perioda renesanse - tačnije do italijanskog filozofa i istoričara (ili: filozofa istorije) Đambatiste Vikoa kao važnog idejnog predhodnika ovih novijih misaonih tokova i razumevanja prirode sećanja.
     Đambatista Viko
     Kada je reč o ljudskom pamćenju, odnosno sećanju, Viko je pravio razliku izmedju tri vrste ili aspekta pamćenja:  Pamćenje kao pamćenje po sebi(memorija),  Pamćenje kao imaginacije(fantasia) i Pamćenje kao invencije,  izmišljanja ili pronalaženja novog(ingegno).  Što odlikuje sve oblike ljudskog pamćenja?
     Prvi aspekt naglašava moć pamćenja da prizove stvari koje nisu prisutne u sadašnjosti: odnosno da materijalizuje u sadašnjosti onošto se smatra delom prošlosti..Tako, pamćenje kao memorija ističe sposobnost uma da prenese u sadašnjost ono što se već dogodilo.  Suprotno tome, pamćenje kao fantasia-odnosno, kao imaginacija, što je, uzgred sposobnost koju poseduju samo ljudska bića i koja traje dobar deo našeg života-ilustruje činjenica da rekonstrukcija počinje u trenutku opažanja.  To je otuda što, za Vikoa, ne postoji slikovni realizam. Objekti su uvek preuređeni ličnim terminima ljudi, a njihovo prisećanje nužno održava ovu osnovnu prvobitnu rekonstrukciju.  Pamćenje kao fantazija otuda naglašava zavisnost sećanja od tumačenja.  A to, drugim rečima, znači da se naglašava činjenica da autobiografsko pamćenje(sećanje) nije doslovno reprodukcija psihološki "balsamovanih" događaja, nego da je, kao što se dva velika kasnije psihologa Frederik Barttlet izrazio, mnogoviše stvar naših konstrukcija.  Konačno pamćenje kao invencija (ingegno) ističe dodatni doprinos značenju koji se daje u samom činu prisećanja.  "Svest ljudskog značenja je totalitet", primećuje Veren( Verene, 1981) u svom tumaćenju Vikoa, u kojem svaki čin značenja vodi na sveukupnom sistemu značenja i njegov je deo(str.105) Otuda je osnovno pretpostaviti da je prisećanje nekog iskustva uslovljeno promenljivom mrežom značenja na koju je ono "prevedeno". Moglo bi se reći da ono uključuje ponovno razumevanje tog iskustva. Ovaj aspekt ljudskog pamćenja kao invencije, onda, naglašava činjenicu da je (pri)sećanje u potpunosti zavisno od našeg shvatanja.  Zbog toga bi, kao što neki savremeni istraživači u ovoj oblasti sugerišu, razvojne promene u shvatanju nužno uticale na autobiografsko pamćenje, sećanje na događaje iz sopstvenog života pojedinaca (videti npr. Fitzgerald, 1988:   Nelson, 1988)
      Svaka od ove tri odlike pamćenja koje je izdvojio Viko-njegov kapacitet da prizove u sadašnjosti, ono što je stvar prošlosti, "prevođenje" događaja ličnim terminima ljudi, i zavisnost sećanja (pamćenja) danas je predmet istraživačke pažnje u konstrutivističkim objašnjenjima autobiografskog pamćenja.
      Bartletov istraživački rad takođe spada u važne istorijske korene savremene kognitivne psihologije.
      Osim toga, sa pojavom Bartleta teoretisanje i istraživanje u oblasti pamćenja dobilo je jedan suštinski novi kvaliter koji je kasnije snažno uticao ne samo na moderne kognitivne psihologe nego uz prepoznavanje paradigmatske promene.
      Tako, u postmodernoj nauci o ljudskom umu( ili mentalnom životu), proučavanje pamćenja dobija novi istraživački program.
      Literatura, fragment iz Droisma, D.(2008): kako sećanja uobličavaju našu prošlost:
      Evans J.St. B.T. (1991) Theoris of human reasoning: The Fragmented
      State of the art theory & Psychology, 1, 83-lo5...