III DEO Definicija vremena

Sintetisana razna shvatanja vremena u sledećim pasusima

Vreme(ijek, vreme) trajno je, neprekidan redosled postojanja i događaja koji se odvijaju u očigledno nepovratnom smeru od prošlosti, kroz sadašnjost ka budučnosti. Vreme se često opisuje kao linearni kontinium, nepovratni sled koji se preteže prema nazad(uprošlost) i prema napred (u budućnost) Zavisno od teorijskog okvira, ovaj sled se shvata kao beskonačan ili kao konačan.
Vreme u mitu i religiji
Kao temeljno sredstvo orijentacije za sva ljudska bića, vreme je od suštinskog značaja za religijsko mišljenje. Različita religijska shvatanja vremena imaju često oblik jednostavnih geometriskih figura, kao što su linija i krug.Obično se arhajsko i indiska shvatanja povezuju s krugom(ciklično vreme) a jevrejska, hrišćanska i konfučijanska sa pravom linijom(linearno vreme)

Arhajsko shvatanje
Vreme se zasniva na verovanju da je ponavljanje svetih dogadjaja koji su se odigrali na početku vremena neophodno za ljudsku orijentaciju. Postoji redovno periodično vračanje i ponavljanje tog prvog vremena.
Prema Elijadeovom tumačenju. On zaključuje da je vreme, pošto otelovljuje, večno ponavljanje svetih činova, po svom karakteru suštinski religijsko. Arhajsko shvatanje poriče neponovljiv i ireverzibilni aspekt vremena pa se vreme, dakle može obnoviti preokretanjem i vračanjem. Elijade arhajskom suprostavlja istorijsko shvatanje vremena, koje odlikuju zapadnu civilizaciju, gde dolazi do nagomilavanja u istoriji, odnosno što on naziva "terorom istorije".

Grčka mitologija - Vreme simbolizuje Hronos. Hron je u grčko-rimskim mozaicima prikazan kao Eon, personifikovana večnost. On stoji naspram neba i drži točak na kome su ispisani znaci zodijaka. Ispred njega Geja( zemlja) je obično ležala.

Jevrejsko shvatanje-izloženo u jevrejskoj Bibliji, Božiji čin stvaranja proizveo je kosmos i uspostavio vreme dajućo istoriji njen početak. U pogledu vremena, Bog je istovremeno i transcendentan(tvorac istorije i sveta) i imanentan(aktivan učesnik istorije). Po tom herbejskom shvatanju, vreme ne stagnira, jer ne samo da postoji početak vremena, već i kraj, ka kome je istorija usmerena.

Hrišćansko shvatanje - vremena predstavlja modifikaciju na Bibliju zasnovanog jevrejskog shvatanja. Na najistaknutiji aspekt hrišćanskog shvatanja vremena je usredsredjena na hrista, što oslikava u praksi računanja istorije od njegovog rodjenaj. Dogadjaji hristovog života bili su upravljeni ka smrti i vaskrsenju, kao svrsi.Hrišćansko shvatanje vremena, kao i jevrejska, svoj pogled upravlja na ono što se naziva parusija, u ovom slučaju na hristov drugi dolazak. Ovo je poistovećenje kraja vremena s njegovom središnom tačkom najkarakterističnija je odlika hrišćanske istorije. To je istorija sapeta time što je u njoj hristovo carstvo već objavljeno, a ipak nije ostvarilo svoje krajnje ispunjenje.

Indijsko shvatanje - U vedama je vreme najviši pokretač, otac Prađapatija, bog svih stvorenja. No stvaranje je ritam: radjanju sledi umiranje. Godina se obnavlja u smeni koja nema kraja, simbolišući trajanje svemira, njegovo nadživljavanje smrti, okončavanje zarad započinjanja. Tako je u vremenu otkrivena dvovalentnost prolaznosti i smrati, ali i obnavljanje i trajanje.Vreme nema početka, večno se odvija: nema početka vremena kao što nema ni početka stvaranja. Osim u nekim kosmologijskim mitovima, svet nije nastao; njegove godine se ne broje poćev od nekakvog utemeljenja. On je uvek bio i biće u nizu ciklusa i eona, čije trajanje izmiče mogućnostima izračunavanja.

Kinesko shvatanje - Posvećenost istoriji bila je duboko ukorenjena u kineskoj civilizaciji mnogo ranije nego u zapadnim civilizacijama.Razvoj astronomskog i mehaničkog merenja vremena u Kini vekovima je predhodio sličnom razvoju na zapadu.
Taoizam je, medjutim, još od drevnih vremena pokazao naklonost prema cikličnim merenjima pogotovo kada su ilustrovane analogijama sa životnim ciklusima prirode.
Konfucijanizam se postojano držao stvarnosti istorije verovao je da se budučnost može predkazati na osnovu poznavanja prošlosti. Obožavanje predaka i odanost roditeljima ne samo da su imali religijski značaj već su služili procesu vladanja u društvu.